Şiddet üzerine kurulu “devletlerde” yaşayan insanlara göre, hükümet gücünün ortadan kaldırılması, ister istemez felaketlerin en büyüğü olacaktır (“Allah devletime zeval vermesin”). Oysa insanların sahip olduğu güvenlik ve refah derecesinin “”devlet gücü”” tarafından sağlandığı iddiası tamamen keyfi bir iddiadır. Devlet...

Türkçeye “Hukukun üstünlüğü” olarak geçmiş olan “Rule of law” teriminin asıl evrensel anlamı “yasaların hükümranlığı” şeklindedir. Yani her vatandaşın hukukun muhatabı olabileceği anlamına da gelmekle birlikte “”yasaların aslen devlet ve hükümet (yürütme ve yargı) icra yetkisini elinde tutanlara karşı üstünlüğü””...

Otoriter rejimlerin birçoğu, demokrasilerden çok da farklı görünmez. İdeolojik kumaşı farklı birçok parti, ülkelerinde başkanlığı almak ya da parlamentoda sandalye kazanmak için çoğu zaman yoğun bir rekabete girer. Seçimler düzenli aralıklarla yapılır, yetişkin bireylerin çok büyük çoğunluğu seçimlerde oy kullanabilir. Basında farklı...

Toplumu kontrol altına alma mücadelesi içindeki diktatörlük görüntüleri arasında en inandırıcı olanların bir kısmı “totaliter” rejimlerden gelir: Nazi Almanya’sında kaz adımıyla yürüyen askerler ve devasa mitingler; Sovyetler Birliği’nde ya da Çin’deki Kültür Devrimi’nde propaganda amacıyla yapılan sıra dışı sanat eserleri: Holokost’ta...

Aydınlanma çağı düşünürü John Locke asırlar öncesi (1689 yılında) yazdığı ”Kelimelerin Suiistimali” isimli eserinde şöyle diyor; Bazıları dilde doğal olarak bulunan kusurların, kelimelerin kullanımında meydana gelen kaçınılmaz karışıklığın ve belirsizliğin dışında iletişim esnasında kelimeleri üstü kapalı bir şekilde...

Bugün hiçbir ülke demokratik olmadığının düşünülmesini istemez. Demokrasinin cazibesi o kadar güçlüdür ki dünya üzerindeki ülkelerin ezici çoğunluğu, demokrasiye ucundan kıyısından benzeyip benzemediklerine bakmaksızın, kendilerini “demokratik” addederler. Demokrasi dışı rejimler anayasalarında, kanunlarında, yönetmeliklerinde kendilerini...

Eşitlik ve kişinin kendine saygısı arasında bir ilişki kurulabilir. “İnsanlar büyük ölçüde kendileri için ne hissediyorlarsa odurlar ve arkadaşları kendileri için ne düşünüyorlarsa kendileri için öyle düşünürler. Haset sahibi bir kişi başka birinin sahip olduğu bir şeye (yetenek vb.. ) kendi (de) sahip olamadığında, bu şeye diğer...

Halen en fazla dikkat çeken üç farklı adalet teorisi var. J. S. Mill’in(1806 – 1873) “Utiliteryenizm”, John Rawls’ın (1921-2002) “Hakkaniyet olarak Adalet”, ve R. Nozick’in(1938 -2002 “Liberteryen Ahlakı”. Tabii bunların her birine karşı itiraz ve karşı argümanlar da geliştirilmiş. Şimdi genel hatlarıyla bunlardan ve karşı çıkılan...

Benim amacım, örnekleri Locke’da, Roussseau’da ve Kant’da bulunan sosyal sözleşme teorisini genelleştirmek, benzer nitelikteki bu teorilerin yüksek düzeydeki soyutlamasına ulaşan bir adalet kavramı sunmaktır. Bunu yapmak için orijinal sözleşmeyi, herhangi bir kişinin özel bir topluma girmesi veya özel bir hükümet şekli kurması olarak düşünmememiz...

Adalet özlemi insanların en eski özlemlerinden biri; adaletin ne olduğu ise, felsefenin en eski sorularından biri. Ancak bu son soru dünyamızda nüfus arttıkça daha da önem kazanıyor. Yalnız önemli değil, cevaplandırılması acil olan bir soru haline gelmiştir adaletin ne olduğu sorusu; çünkü günümüzde artık adalet özleyen değil, adalet talep...

 Dünyanın eski çağlarında insanların başlıca uğraşları sürülere çobanlık etmekten ibaret iken, bir eşkıya grubunun, bir memleketi istila edip haraca bağlaması işten bile değildi. İktidarlarını böylece kurduktan sonra çetenin reisi, haydut adını kral unvanı içinde kaybettirmenin bir yolunu bulurdu. Daha sonra fetihlerle büyüyerek imparatorluk...

Bugün “Yeni-Osmanlı” adı altında tekrar canlandırılmaya çalışılan dünya görüşü Osmanlı idaresinde “”adalet”” olduğuna dair tamamen sahte ve gerçek dışı bir iddiaya dayanıyor. Osmanlı’da bugünkü medeni dünyadan bildiğimiz anlamda herhangi bir adalet ve yargı yoktu. Hiç olmamıştı. Evet, mahkeme ve yargıç(kadı) vardı ama...

Adâletnâme, devlet otoritesini temsil edenlerin, reâyâya (yani Osmanlı padişahının asker olmayan tüm üretici tebaasına) karşı bu otoriteyi kötüye kullanmalarını, kanun, hak ve adâlete aykırı tutumlarını, olağanüstü tedbirlerle yasaklayan beyanname (kanun hükmünde kararname) şeklinde bir Pâdişâh hükmüdür. Adâletnâmelerde, kökünü...

Somali’nin sömürge dönemi öncesindeki -devletsiz- haline döndüğü 1991 yılından beri işlev gören herhangi bir merkezi hükümeti yoktu. Orada devletsizlik durumunun tam tersi olan totaliter bir şeriat devleti kurmak isteyen El Şabab gibi haydut çeteleri ile onlara yardımcı olan bazı siyasal islamcı ülkelerin ve Birleşmiş Milletler’in müdahaleleri...

Çoğumuz sosyal gelişmenin, adaletin, üretimin ve ticaretin tesisi için gereken yasalar koyma, yargı ve kararlara uyulmasını zorlamanın ancak hükümdarların hükümetlerinin adliyeleri ve kolluk kuvvetleri marifetiyle yapılmasının zorunlu olduğunu düşünürüz. Oysa devletleri hiç işe karıştırmadan başarıyla yürütülen çeşitli sivil düzen örnekleri...

― Evet. Bana imkânsız görünüyor. ― Neden? Özgürlüğü nasıl tanımlıyorsun? ― Özgürlük bana göre hiçbir baskı altında kalmadan her alanda ve her konuda kendi seçimlerini yapabilmektir. Seçenekleri de başkalarının değil kişinin kendisinin belirlemesidir. Çoğumuz bunu bugün yapabildiğimizi düşünebiliriz. Ancak tabloyu öyle görmüyorum....

Mahsum Mızrak, 2006’da Diyarbakır’da kafasından gaz fişeğiyle vurularak yaşamını yitirdi… Ölümüne neden olan fişeğin kaybından kimin sorumlu olduğu bulunamadan, aynı olaylar sırasında kafasından gaz fişeğiyle vurulan Enes Ata’nın failleriyle ilgili dava, olaydan yıllar sonra açıldı. Ata’yı vurduğu iddia edilen polisler de aynıydı… En...

Aslında hukuk adaletin kötü bir karikatüründen başka birşey değildir. Gerçek adaleti temsil eden bir hukuk dünyada hiçbir zaman var olmamıştır. Tam tersine, pratikte hukukun artık adalete karşı, onu esir almak ve yok etmek için geliştirilen bir sistem haline geldiği rahatlıkla savunulabilir. Mısırlılar firavunlarının tanrı olduğunu düşünerek...

Günlerden bir gün eski Afyonkarahisar müddeiumumilerinden olan rahmetli dedem Halis Bey’den bana intikal etmiş birkaç eski kitaptan birinin içinde katlanıp unutulmuş (şimdiki A4-A5 arası o zamanki evrak kağıdı ebadında) üzeri elyazısı bir kağıt buldum. Kağıtta Arap harfleriyle şöyle yazıyor; Kağıt deyip geçmeyin.. Bu kağıt eski müftünün...

Akbaba yemek için çocuğun ölmesini bekliyor. Peki tanrı? – İslam hukuku demek olan şeriat aslında, uygulayan ülkelerin “yasa düzenleyicilerinin” elinde oyuncak olmuş bir sistemdir. Bu da şeriatı koruyacak bir sistemin yokluğundan ve güncelleştirilemez olmasından kaynaklanıyor. Aynı şeyler diğer dinlerin şeriatları için de söylenebilir. İslam...