― Muhafazakar devrimcilik lafı bir oksimoron değil mi. Bir insan nasıl hem devrimci hem de muhafazakar olabilir? ― Haklısın.  Bir rejimin aniden devrilip yerine bir başkasının getirilmesini istemeye devrimcilik, değişime karşı durup geleneksel görüş ve değerleri desteklemeye de muhafazakarlık denildiğine göre zıt kavramları çağrıştıran...

― Bu çözmek işi bir hayli ilginç bir mesele. Sorunları çözmek. Çözüme ulaştırmak. felsefi olarak nedir bu?  Sorunlar aslında hep bir çözüme ulaşır. Hiçbir şey yapmadan da birçok zaman. Yangın yanar yanar ama sonunda (yanacak şey tükenince ) mutlaka kendiliğinden söner. Hiçbir şey yapmadan beklersen sonunda söndüğünü mutlaka...

Kredi derecelendirme kuruluşları 2023 yılının ilk notlarını geçenlerde açıkladı. ABD’nin Credit Rating’i düşerken bizimki yükseldi naaber? Almanya da bizi kıskanıyor. Şaka bir yana, hakikaten geçtiğimiz hafta (hükümetin şiddetli protestolarına karşın) S&P ABD’nin kalübeladan beri koruduğu zirvedeki koyu yeşil AAA pozisyonunu çağla...

– Ortak iyiyi, ortak kötüyü ve üzerinde konuşabileceğimiz ortak bir zemini bulamazsak eğer nasıl bir toplum olabiliriz ki?  Toplum düzeni eğer bireyin kendi işi değil de siyaset kliklerinin işi ise ve bu siyasetler tüm bir toplumu köleleştirip, siyaset elitlerinin kulları haline getirecekse biz böyle bir toplumda yaşamaya razı mıyız? Rejimin...

İzninizle 40 yıl kadar önce gördüğüm ve çok etkilendiğim bir olayı anlatmakla başlamak istiyorum; … Yaşadığım yerde bir banka şubesinin önünde ilkokul vardı. Bir gün okul dağılırken bankadaki görevli, kapının önüne içinde, hepsinin üzerinde bankanın adı yazan, küçük plastik toplarla dolu bir çuval çıkardı. Okuldan çıkan...

― ‘Woke’ ne demek ki? ― Kökeni 50’lere dayanıyor ve o zamanlar eşitlikçiliği savunan siyahî aktivistler için (olumlu anlamda ) “kendi yerinin farkında olmaya” işaret ediyor. Yakın zamanda sözlüğe giren bu sözcüğü Merriam-Webster, “Önemli gerçeklere veya sorunlara, özellikle ırksal konulara, sosyal adalete ve ırksal...

Son dönemde materyal biliminde, informatikte, ve elektrikli araç teknolojisinde ortaya çıkan hızlı gelişmeler ulaştırmanın tüm alanlarında çağ atlattı. Dikey inip kalkabilen hatta pilotsuz uçabilen elektrikli hava araçları eskiye göre inanılmaz hız ve maliyet avantajları sağlıyor. eVTOL hava araçlarının farklı kullanım amaçları için tasarlanan...

Stable Diffusion (kararlı difüzyon) hayal edip sözlerle tarif ettiğiniz bir şeyi size görsel olarak yaratıp sunabilen bir yazılım. Aşağıda Peter H. Diamandis’in geçen ay Emad Mustaque ile yeni ortaya çıkan yapay zeka araçlarının toplum düzeninde ortaya çıkaracağı potansiyel yaratıcı yıkımdan; üretilen içerik ve mülkiyet haklarına...

Sputnik Türkiye’de geçen yıl yayınlanan bir haberde deniliyor ki; ―  İnsanlığın ortak girişimi olması gereken Mars araştırmalarına el atıp kızıl gezegende sömürge kurma adımları atan ABD’li teknoloji devi Elon Musk’ın SpaceX şirketi, Mars’da uluslararası hukuku tanımayacağını şimdiden ilan etti. Mars yolculuğu...

A. Toffler “The Future Shock”u yazdığı sırada(1968) dijital teknoloji ve bilgisayar devrimini ortaya çıkartacak yapıtaşları olan çipler henüz ortada yoktu. Dünya, iki büyük savaşın uğrattığı büyük yıkımın ardından büyük bir toparlanma hamlesine girişmiş bilim, sanat teknolojide eskinin değerlerini yıkıp geçen muazzam bir...

28 Aralık 2011 tarihi her gece başımızı yastığa koyduğumuz zaman hatırlarnamız gereken bir gün. Uludere faciasının olduğu gün. Bir devlet düşünün ve o devleti yöneten bir hükümet düşünün, “Git burayı bombala“ diyorlar, gidiyorlar bombalıyorlar ve 34 yurttaşımız hayatını kaybediyor. Bu, hangi siyasal görüşterı olursa olsun, insan...

“”Kamuoyunu oluşturmada kişisel duygu ve kanaatlerin somut gerçeklerden daha etkili olması”” anlamıyla “post-truth” 2016 yılının sözcüğü seçilmiş. Kavram yeni ama olgu yeni değil, kamuoyu denen şeyin algı yönetimiyle toplum mühendisliğiyle, hakikatlerin birileri tarafından zihnimizde yapay biçimde inşasıyla oluşturulduğunu zaten çok...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gaziantep’te düzenlenen Milli Teknoloji Hamlesi TEKNOFEST 2020 Ödül Töreni’nde dedi ki; “Türkiye daha düne kadar insansız hava araçlarında esamisi okunmayan bir ülke durumundaydı, bugün ise hedeflerine yönelen bir avuç insan sayesinde ayni alanda dünyanın sayılı ülkeleri arasına girdik.“ Aslında...

Bayburt’taki sanayi kuruluşlarını sayın denildiğinde köyümüze gidip gelirken yolumuzun üzerinde gördüğümüz un fabrikası ve çalışıp çalışmadığını bilmediğimiz tuğla fabrikasından başka bir şey sayamıyorduk. Son yıllarda kurulan süt ürünleri tesislerini saymazsak bunlara ilave edebilecek, istihdam ve üretime katkı yapabilecek bir...

Birinci İznik Konsülü MS 325 yılında, İmparator Konstantin’in inayetiyle İznik’te resmi din olması planlanan Hıristiyanlığın içerisinde tartışmalı bazı konulan netleştirmek amacıyla topIandı. İznik Konsülü, bir Konstantin organizasyonuydu, çünkü İmparator Hıristiyanlığı resmi bir dine dönüştürme niyetindeydi. I. Konstantin veya Büyük...

Meşruiyet sözcüğünün kökü şer’den geliyor ve şeriate uygunluk anlamındadır. Ama halen laik devlet düzeninde de (başka bir sözcüğümüz olmadığı için) “kanuna uygunluk” (legitimacy) anlamında kullanmaya devam ediyoruz. Yani bir şeyin meşru olması için devletin yasalarına uygun olması gerekir. C.B- Kelimenin kökü “şer”...

I.K- Geçmişten günümüze ulusların performansını dikkatli biçimde inceleyen çalışmaların vardıkları ortak sonuç; bir ülkedeki rejim ne kadar otokrat ise yani “kamu gücünün halk tarafından etkilenebilme / sınırlanabilme” gücü ne kadar az ise” o ülkenin o kadar geri kaldığı ve ortalama hayat şartlarının da kötüye gittiği yönünde....

Hükümetçi(devletçi) bir düzende sadece hükümdar tebaasına hükmetmez. En küçük aile içi mikro ilişkilerden makro düzenlerdeki toplumlar arası ilişkilere kadar herkeste birbirlerine hükmetme gayreti hâkimdir. Çocukluktan aile içinden başlayarak herkesin hayattaki en doğal yönelimi, performans arayışı ve getiri beklentisi hep bunun üzerinedir....

Ben doğduğumda 16. Cumhuriyet hükümeti iktidardaymış, şimdiki 66. mıdır? Yani 50 hükümet gördüm. Acaba bunların hangisi döneminde halk hayatından memnundur? Tatminkâr hayat şartları olabilmiş midir? En temel insan haklarımızı çiğnemeyen bir hükümet olabilmiş midir? Bence hayır. Diğer ülkelere, geçmişe bakıyorum. İmparatorluklar dönemi...

Ayn Rand’ın deyişiyle “İnsan…  En asil eylemi üretkenlikteki başarısı, sahip olduğu tek kesinlik aklı ve hayatının en ahlaki gayesi kendi mutluluğu olan cesur bir yaratıktır”. Yaşamayı seçtiysek eğer bir insan olarak yaşamak zorundayız. Başka bir şey olarak yaşayamayız. Daha doğrusu birilerinin kulu haline gelmek doğamızın...

I.K- Bu soruya Türkiye’nin duayen siyaset adamı Süleyman Demirel’in “Neyin olabileceğini bilmek için öncelikle neyin olamayacağını anlamak gerek” şeklindeki deyişiyle karşılık vermek isterim. Ben bu lafı ilk duyduğumda ne anlama geldiğini çözememiştim. Kendisi Osmanlı Devleti’ne tam dört tane sadrazam çıkarmış küçük bir ilçe olan...

B.N -Geçen konuşmamızda özellikle “sivil resmiyet” başlığı altında “devletin olmadığı bir sistemde bireysel güvenlik sağlanabilir” dediniz. Dürüst olmalıyım ki pek ikna olmadım. C.B- Evet. Buna neden ihtiyaç duyulduğu konusunda kuşkularım var. Var olan kurumların daha iyiye yönelik biçimde dizayn edilmesi varken neden...

I.K- Sivil sözcüğü “resmi” sözcüğünün zıt anlamlısıdır. O yüzden, bu kavramı size açık biçimde tanımlamamın biraz güç olacağını biliyorum. Yine de elimden geldiğince anlatmaya çalışacağım çünkü “Kamu = Devlet” kavramının yarattığı cenderenin içinden çıkıp kurtulabilmenin temel aracı bence bu kavram ve bu kavramın doğru...

Düşünenler, aydınlar, sanatçılar bu soru üzerinde düşünüp düşünüp şunları bulmuşlar, bakalım siz nasıl bulacaksınız;

I.K― En az 10 senedir sürekli bunu düşünüyorum. “Devletçilik” adı altında insanlık üzerine çok uzun zamandır dayatılmış olan köleleştirmenin, kitlesel cinayetlerin, hırsızlığın, zorbalığın yok edilmesi hiç mümkün değil midir?  20. yüzyıl tarihini devletlerin doğrudan ve dolaylı inisiyatifinde gerçekleşen sayısız zulüm,...

B.N- Bir devletin varlığını sürdürebilmesi için gerekli şartlar her topluma ve döneme göre değişiklik gösterebilir. Nasıl bugünkü anlamıyla 15. ve 16. yüzyıllarda ortaya çıkan ‘devletin’ doğuşu antik döneme ve günümüze göre çok farklı nedenlere dayanıyorsa, varlığını sürdürebilmesi için gerekenler etmenler de geniş bir çeşitlilik...

I.K– Böyle sorulara verilebilecek en kestirme cevabım; “Var olmasının şartları bulunduğu ve var olmaya devam ettiği için var.” olabilir. Eğer bir gün o şartlar tükenirse o da biter, yok olur. Doğadaki her türlü yapı için bu durum aynen geçerli.  B.N- Devlet’ denilen yapı insanlık tarihi kadar eski. Sadece uygarlığın beşiği...

1996’da Genocide Watch’ın (Soykırım Gözlem Örgütü) başkanı Gregory Stanton “Soykırımın 8 Aşaması” isimli bir rapor sundu. Raporda söyle denmekteydi;Soykırımın öngörülebilen ancak engellenemez de olmayan sekiz aşaması bulunur. Aslında her aşamada önleyici tedbirler onu daima durdurabilir. Doğrusal bir süreç de değildir ama mantıken...

C.B- “Kaza değil, kader değil, cinayet” diyorlar. Kendi ve ailesini geçindirmek için çalışmakta olan genç bir insanın beklenmedik şekilde talihsiz bir kazaya kurban gitmesi tüm insanları öfkelendiriyor, isyan ettiriyor. Bir daha olmaması için gerekli tüm önlemlerin alınmasını istiyorlar. Alışıldık üzere bu ölüm birilerinin...

Batı dillerinde kökeni “”kul/köle olmamak”” anlamından kaynaklanan Hürriyet (freedom / liberty /özgürlük) sözcüğünün gerçek biçimde kullanıma girmesi aslında dünyada da aydınlanma hareketinin hızlandığı büyük Fransız Devrimi sonrasına rastlar. Osmanlı’da ise henüz aydınlanma gerçekleşmediği için bu kavram içi boş bir...

Emperyalizm Bu kavram “”bir ulusun ekonomik ve siyasi üstünlük kurarak ya da fetih yoluyla egemenliğini diğer uluslara doğru genişletmesi”” olarak tanımlanıyor. İmparatorlukların yaygın olduğu eski zamanlarda var olmayan bu tabir (şimdiki olumsuz imasıyla) ilk olarak 1870’lerde Büyük Britanya’da ortaya çıkmış. Genelde sadece batılı...